De Vlaamse boerenzoon Jozef Deveuster (1840-1889) trad in 1859 in bij de paters der Heilige Harten (Picpussen). In 1863 vertrok hij als missionaris naar de Hawaii-eilanden. In 1873 koos hij er voor om te gaan leven en werken bij de uitgesloten mensen met lepra op het eiland Molokaï. Hij kreeg zelf de ziekte en stierf op 15 april 1889.

De zelfgave van Damiaan kreeg wereldwijd weerklank en artikels over zijn werk verschenen nog tijdens zijn leven in kranten en tijdschriften wereldwijd. Zo kwam ook de Anglicaanse kunstenaar Edward Clifford Damiaan op het spoor en dit resulteerde in een opmerkelijke vriendschap.

Edward Clifford (1844-1907) was een verdienstelijke portretschilder binnen de beweging van de Pre-Rafaëlieten. De leden van deze Engelse, romantische kunstrichting schakelden zich in een bredere maatschappelijke stroming die wilde komen tot een betere samenleving. Dit vertaalde zich ook in hun kunst waarvoor ze inspiratie zochten bij de kunst van de Christelijke Middeleeuwen. Later kwam Clifford tot het inzicht dat schoonheid niet het ultieme antwoord op alle levensvragen biedt. Zijn spirituele zoektocht bracht hem in contact met de ‘Church Army’, een missionair genootschap binnen de schoot van de ‘Church of England’. Omdat de ‘Church Army’ in India geconfronteerd werd met lepra, was Edward Clifford uitermate geïnteresseerd in allerlei initiatieven in verband met de zorg voor mensen met lepra, en dus ook in Molokaï en Damiaan. Dit leidde in december 1888 tot een bezoek van Clifford aan Damiaan.
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

William T. Brigham, Pater Damiaan, Molokaï, maart 1889. (Damiaancollectie inv.nr. FA 4).
Deze foto-afdruk was in het bezit van Edward Clifford. Hij plakte er een knipsel uit een brief van Damiaan met de woorden ‘Hoping to see you’ op.
 

Op 18 december 1888 zette Clifford, beladen met geschenken van invloedrijke Londense vrienden, voet aan wal op Molokaï. Eén van die geschenken was een kostbaar schilderij van Edward Burne-Jones met de voorstelling van de stigmatisering van Sint-Franciscus. Gedurende twee weken, tot 31 december 1888, was hij hier te gast en nam de gelegenheid te baat om de nederzetting te bezoeken. Daarnaast maakte hij tijd om met Pater Damiaan te spreken over zijn leven en werk. Tussendoor nam hij de gelegenheid te baat om een aantal portretten van Damiaan te maken en het landschap op tekeningen vast te leggen.

Zijn bewondering voor Damiaan zette Clifford er toe aan om, waar hij maar kon, het werk en de figuur van Damiaan onder de aandacht te brengen. Via zijn netwerk slaagde hij erin om reeds op 17 juni 1889 te komen tot de oprichting van een ‘Father Damien Memorial Fund’ (later hernoemd tot ‘National Leprosy Fund’) onder voorzitterschap van de Engelse kroonprins, dat tot doel had te komen tot een gecoördineerde bestrijding van Lepra in het Britse rijk.

 

 

 

 

 

 

 

Anoniem,  Edward Clifford, vóór 1896. (Damiaancollectie inv.nr. FB 25)

Damiaan had ook een portretfoto van Edward Clifford. Ze maakte deel uit van Damiaans voorwerpen  die in 1893 naar België  werden opgestuurd en de kern vormen van de collectie van het Damiaanmuseum in Tremelo (een reproductie van dit portret wordt bewaard in de Damiaancollectie onder het nummer FA 1001). Dit gesigneerde portret van Clifford was in het bezit van Damiaans vriend en medewerker Jozef Dutton.