De nieuwe Leuvense reuzin maakt deel uit van een eeuwenoude traditie. Al sinds de middeleeuwen worden in heel wat Europese landen reuzen als poppen vormgegeven. Aanvankelijk werden zij veelal gebruikt als afschrikmiddel voor plunderaars en belegerende troepen. Als een stad of dorp belegerd werd of als muitende troepen voorbijtrokken, werd de reus opgesteld als ‘bewaker’ aan de ingang van het dorp of aan de stadspoort. Niet zelden verwezen deze reuzen naar figuren uit een bekend volksverhaal, of waren ze gebaseerd op een historische figuur, een (patroon)heilige of een personage uit de bijbel. 

Tijdens de Verlichting (18^de eeuw) en aansluitend op de Franse Revolutie kwam er heel wat protest tegen de reuzen en werden er dan ook een aantal vernietigd of verboden. Mede daardoor is de reuzentraditie in heel wat landen verdwenen, maar in België, Noord-Frankrijk en Spanje houdt ze tot op de dag van vandaag stand.

 

Onbekend, Kop van reuzin Megera, ca. 1532, gepolychromeerd wilgenhout, collectie M-Museum Leuven, inv.nr. C/144.
 

Reuzen in Leuven

Ook Leuven heeft in haar lange geschiedenis een aantal reuzen gekend. De eerste reuzen maakten deel uit van de Leuvense Ommegang, een processie die voor het eerst werd gehouden in de 14e eeuw en voor het laatst in 1681. Zij stelden Hercules (ca. 1463), zijn vrouw Megera (ca. 1532) en het Ros Beiaard met de Vier Heemskinderen voor. Van hen is helaas niet veel overgebleven, enkel het hoofd van Megera is nu nog te bewonderen in M-Museum Leuven.

Later zijn er nog meer Leuvense reuzen gemaakt. Toch waren er in 1973 nog slechts twee reuzen over, Ma en Pa Diestestroat, en ook zij zijn intussen verdwenen. De afgelopen 25 jaar kunnen de Leuvense reuzen gelukkig weer op hernieuwde belangstelling rekenen. Zo werd in 1988 de reus Jan Van den Graetmolen gemaakt door wijkbewoners van het Redingenhof. Hiervoor stond de 15e eeuwse molenaar van Jan Vanden Grate model. En recent nog (2011) presenteerde carnavalsvereniging de Pietermannen hun reus Kobe de Koeienschieter, die zijn achternaam dankt aan de bijnaam van de Leuvenaars. Dankzij de Mannen van ’73 voegt zich dus nu reuzin de Fiere Margriet zich bij dit illustere tweetal.

De drie Leuvense reuzen (v.l.n.r.): Jan Van den Graetmolen, de Fiere Margriet en Kobe de Koeienschieter. Foto: Jean-Pierre Peeters.

Meer informatie over reuzen en de reuzentraditie vindt u op de website van vzw Reuzen in Vlaanderen.