Dossier: FIERE MARGRIET
Het Jaartallenleven
De initatiefnemers van de nieuwe reus, de Mannen van ’73, maken deel uit van het bloeiende Jaartallenleven in Leuven. Dit is een uniek en veelzijdig levensritueel waarbij mannen zich vanaf de leeftijd van 40 jaar verenigen in een vriendengroep genoemd naar hun geboortejaar. De stichting van zo’n groep geschiedt louter op basis van leeftijd. Andere factoren zoals sociale, politieke, godsdienstige of filosofische achtergronden spelen hierbij geen enkele rol. Vanuit deze kring organiseren ze gedurende 10 jaar allerlei activiteiten en ceremonies ter voorbereiding van hun 50e verjaardag die ze samen met veel luister vieren. Dit rituele traject resulteert in een hechte vriendengroep die ook na de Abrahamviering (50e verjaardag) blijft bestaan. In 2009 kreeg het Jaartallenleven een plek op de Inventaris van Immaterieel Cultureel Erfgoed Vlaanderen. Twee jaar later volgde de erkenning door UNESCO en staat het jaartallenleven sindsdien op de Representatieve Lijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid.
Jaartallenstoet voor het Leuvense stadhuis. Datering onbekend. Foto: Collectie Koninklijk Verbond der Jaartallen, Leuven
historiek
Het Jaartallenleven ontstond in de 19e eeuw en kreeg in de loop van de geschiedenis steeds meer betekenis. Over de oorsprong is weinig bekend. Volgens de overleveringen kwamen omstreeks 1886 in Café ‘Die Biekorf’ in de Naamstestraat te Leuven geregeld handelsreizigers bijeen. Op een dag zou een van de aanwezigen zijn gesprekspartner voor snotneus hebben uitgemaakt, waarop leeftijd het gespreksonderwerp werd en iedereen zijn leeftijd bekend maakte. Niet minder dan acht aanwezigen bleken 1840 als geboortejaar te hebben. Zij besloten om een vriendenkring te stichten, een soort van ‘spaarmaatschappij’. De groep kwam maandelijks bijeen om ‘een penning te sparen’ om samen de 50e verjaardag te vieren. Geleidelijk aan werden meer en meer nevenactiviteiten georganiseerd en zag een actief verenigingsleven het licht. Vooral in de jaren ’60 en ’70 draaide het Jaartallenleven op volle toeren met jaartallen met meer dan 100 leden die talrijke acties ondernamen. Maar nog altijd is het onverminderd populair. De Mannen van ’73 zijn inmiddels het 136e jaartal. Om een verbinding te vormen tussen de diverse groepen werd al in 1961 het Verbond der Jaartallen opgericht. Dit overkoepelende orgaan kreeg nog niet zo lang geleden de titel ‘Koninklijk’.
Diverse jaartallen poseren voor het Leuvense stadhuis. Datering onbekend. Foto: Koninklijk Verbond der Jaartallen, Leuven.
collectie
Elk jaartal heeft zijn specifieke kentekens: een eigen vlag, kostuum en pin. Deze kentekens,samen met de fotocollecties en documenten rond het jaartallenleven, maken deel uit van de collectie van de Jaartallen. Een deel van de collectie wordt getoond in de Raadskelders van het stadhuis, een ander deel is ondergebracht in het stadsarchief en nog een ander wordt beheerd door het M-Museum en het Koninklijk verbond der Jaartallen zelf. Maar natuurlijk is deze collectie ook online te raadplegen via Erfgoedplus.be. Kijk en ontdek zelf dat de Fiere Margriet niet alleen voor de Mannen van ’73 een muze is geweest.