Contactdag Erfgoeddatabanken
11 juni 2019, Antwerpen

Anderhalf jaar na de overdracht van Erfgoedplus, Erfgoedinzicht en Donnet naar de Vlaamse overheid is het tijd voor een stand van zaken en een vooruitblik naar de toekomst. Dat doen we op 11 juni op de contactdag voor Vlaamse erfgoeddatabanken in Antwerpen, samen met Delaware, FARO en VIAA/PACKED.

Ursulaschrijn, Hans Memling (1489) - foto © Tom D’haenens

Voor wie? - Waar?
De contactdag staat open voor alle partners en gebruikers van Erfgoedplus, Erfgoedinzicht en Donnet, en voor iedereen die in Vlaanderen rond de registratie, het beheer en de ontsluiting van cultureel erfgoed werkt.

De contactdag vindt plaats in het Flanders Meeting & Convention Center Antwerp, vlakbij het Centraal Station van Antwerpen.

>> Programma site Kunsten en Erfgoed - Contactdag Vlaamse erfgoeddatabanken - 11 juni 2019
>> Rechtstreekse link online inschrijvingspagina (t.e.m. 4/06)

PROGRAMMA

08u30 -09u30        onthaal met koffie
09u30 -12u30        plenair gedeelte

• Verwelkoming - Marina Laureys (Afdelingshoofd Departement Cultuur, jeugd en media)
• De Vlaamse erfgoeddatabanken. Een stand van zaken en huidig aanbod. - Bart Bosmans en Livia Snauwaert (Departement Cultuur, Jeugd en Media) De drie provinciale erfgoeddatabanken – Erfgoedplus.be, Erfgoedinzicht en Donnet – werden op 1 januari 2018 officieel overgenomen door de Vlaamse administratie. Na meer dan een jaar in het departement CJM is het tijd voor een stand van zaken. Waar staan de erfgoeddatabanken vandaag? Wat is het profiel van de deelnemende erfgoedcollecties en welke zijn de meest opmerkelijke deelnemers? Wat doe je als je met je erfgoedcollectie wil deelnemen aan één van de erfgoeddatabanken? Wat zijn de opties en de afspraken? Op welke ondersteuning en begeleiding kan men rekenen? Daarnaast belichten we kort enkele lopende initiatieven en ons nieuw aanbod naar fotografische ondersteuning.
• Visie & strategie rond de integratie van de ex provinciale erfgoeddatabanken. - Merijn Versyp (delaware, Consultant) Tussen juli 2018 en februari 2019 voerde delaware een studie uit rond de integratie van de ex provinciale databanken. Met de verschuiving van het provinciale naar het Vlaamse niveau, wordt het beheer, de organisatie en de werking van drie databanken overgedragen. De studie, opgezet als actieplan, staat stil bij welke veranderingen nodig zijn om de transitie tot een goed einde te brengen. Het basisbeginsel van hun onderzoek was te vertrekken vanuit de verwachtingen van het lokale veld en hier verder op in te spelen en de consulenten collectie-registratie een unieke plaats te geven. Een nieuwe visie, missie en strategie vormt hiervoor de basis. Daarnaast beantwoordt het onderzoek de vraag hoe de ex provinciale databanken succesvol kunnen worden geïntegreerd in het ecosysteem van de Vlaamse overheid. Een nieuwe referentie -architectuur, samen met een lijst met concrete acties, uitgezet over een traject van 4 jaar, moet dit opvangen.

pauze

• Visienota 'Een Vlaams cultuurbeleid in het digitale tijdperk', stand van zaken en plannen voor de toekomst. - Hans van der Linden (Departement Cultuur, jeugd en media) In december 2017 keurde de Vlaamse Overheid de visienota goed. De visienota beoogt de cultuursector te versterken door een cultuurbreed kader rond digitalisering te ontwikkelen en te operationaliseren. De tekst hanteert een tijdsperspectief van 10 jaar. Om ervoor te zorgen dat die achterstand weggewerkt wordt en er zelfs een voorsprong opgebouwd wordt, is er echter een andere benadering vanuit het beleid nodig. Een rolverdeling tussen overheid/departement enerzijds en culturele spelers en bovenbouwactoren anderzijds, en een cultuurbrede uitrol zijn belangrijke pijlers om het beleid met betrekking tot digitale cultuur en innovatie verder uit te bouwen. Deze presentatie belicht de stappen die de laatste jaren gezet zijn in de implementatie van de visienota en belicht hierbij specifiek het traject in functie van de integratie van de erfgoeddatabanken.
• Lancering Invulboek objecten. - Bert Lemmens (VIAA/Packed) en Livia Snauwaert (Departement Cultuur, Jeugd en Media) Het Invulboek objecten is een online handboek met beschrijvingsregels of richtlijnen voor het documenteren van cultureel erfgoedobjecten in een collectiebeheersysteem. Dit handboek is een grondige herwerking van het oude MovE-invulboek en is conform de SPECTRUM 5.0 Collection Management Standard. Het Invulboek maakt nu deel uit van www.projectcest.be en wordt beheerd door een sectorale redactieraad, maar de hele erfgoedsector kan hieraan meewerken. Op de contactdag wordt dit handboek officieel gelanceerd.

12u30-14u00    lunch / buffet

14u00-15u20 eerste sessie van 4 thematische focusgroepen/workshops

1. Aan de slag met het invulboek objecten. - Bert Lemmens (VIAA/Packed) en Livia Snauwaert (Departement Cultuur, Jeugd en Media)
Tijdens deze sessie leren we met het Invulboek werken bij de registratie van cultureel erfgoedobjecten. Hierbij gaan we in op de structuur van het Invulboek en de toepassing ervan aan de hand van een concreet registratieprofiel. Er wordt ook toegelicht hoe de sector kan bijdragen tot het Invulboek objecten.
Deelnemers gaan in deze sessie actief aan de slag met hun eigen laptop of tablet. - Neem nu al eens een kijkje in het Invulboek.

2. Starten met het registreren en beheren van je collectie met Depotwijzer.be als gids. - Tine Hermans (Departement Cultuur, Jeugd en Media) en Jürgen Vanhoutte (FARO)
Ontdek welke hulp Depotwijzer.be kan bieden tijdens het registreren en bij het dagelijkse beheer van uw collectie. We gidsen u stapsgewijs door de waaier aan informatie, o.a. over standaarden, schade herkennen, nummeren, periodieke controles enz. We tonen ook enkele inspirerende praktijkvoorbeelden die hun ervaring delen via Depotwijzer.be. Met al deze aandachtspunten en tips kunt u vlot aan de slag. En misschien stelt u ook uw eigen project binnenkort graag voor op Depotwijzer.be?

3. Demonstratie objectfotografie. - Charles Strijd (fotograaf)
Bij een digitale erfgoedinventaris zijn goede foto’s onmisbaar. Maar hoe maak je een goede foto van een erfgoedobject? Waar moet je op letten? Fotograaf Charles Strijd, vroeger verbonden aan het Gentse OCMW archief, brengt de theorie in de praktijk en gaat aan de slag met het fotografiemateriaal van de Uitleendienst Erfgoed. Tijdens deze sessie krijg je heel wat handige tips en word je wegwijs gemaakt in het Vlaamse uitleenaanbod (www.uitleendiensterfgoed.be).

4. Een digitale erfgoedinventaris als instrument voor collectiebeheer. - Annelies De Mey (Design Museum Gent), Bram Janssens (STAM, Gent), Katrien Houbey (Erfgoedcel Haspengouw) en Paul Matthijs (voorzitter Kerkfabriek Sint-Denijs Serskamp)
Collectieregistratie is niet alleen de taak of de verantwoordelijkheid van de registrator. De digitale collectie-inventaris is immers een gemeenschappelijk werkinstrument voor collectiebeheer, -onderzoek en ontsluiting. Enkele partners getuigen over hoe een collectiebeheerssysteem als centrale informatiesleutel kan ingezet worden bij het conserveren, waarderen, verhuizen en herbestemmen van erfgoedcollecties. Ze tonen aan hoe deze processen efficiënter en overzichtelijker kunnen verlopen dankzij een digitale erfgoedinventaris en hoe informatieverlies voorkomen kan worden. Ook privépersonen verzamelen, maar wat gebeurt er met hun ‘erfgoederfenis’ na overlijden en hoe gaan de familieleden hiermee om? Na het overlijden van Theo Broers, een verzamelaar uit Moelingen (Voeren) contacteerde de familie Broers Erfgoed Haspengouw voor hulp en ondersteuning bij het zoeken naar duurzame herbestemmingsmogelijkheden voor de diverse collectie. Hoe wordt een digitale kerkinventaris ingezet bij een waarderings- en nevenbestemmingstraject?

pauze

15u40-16u50 tweede sessie van 4 thematische focusgroepen/workshops

5. Zelfevaluatietool Digitale Maturiteit. - Bart Magnus (VIAA/Packed)
Hoe ver staat jouw culturele organisatie op vlak van digitale ontwikkeling? Hoe verhoudt je score zich tot die van andere culturele organisaties? Evalueer het nu zelf met de zelfevaluatietool digitale maturiteit. Leer uit jouw score en krijg inspiratie en tips aangereikt die je kunnen helpen om je digitale maturiteit te verbeteren.
Deelnemers gaan in deze sessie actief aan de slag met hun eigen laptop of tablet. - Alle informatie op www.digitalematuriteit.be.

6. Verrijk je inventaris. Bronnen en bronnengebruik bij het registreren van erfgoedobjecten. - Rombout Nijssen (Rijksarchivaris, Rijksarchief Hasselt
Lokale en religieuze collecties zijn vaak samengesteld uit schenkingen, overdracht van objecten en toevallige vondsten. Vaak heeft men niet meteen zicht op de herkomst of de historiek van deze voorwerpen. Eenmaal men een basisregistratie heeft afgerond, kan men de eigen collectie verder met informatie verrijken. Voor erfgoedbeheerders staan er tal van bronnen ter beschikking waarin men op zoek kan gaan naar extra en aanvullende gegevens over de eigen collectie. De objecten zelf bevatten al bijzondere aanwijzingen. Daarnaast zijn er de archieven van besturen, organisaties, kerkfabrieken en verenigingen. Welke bronnen staan ter beschikking en hoe kan men ze raadplegen? Hoe gaat men concreet aan de slag met een bronnenonderzoek? Rombout Nijssen spreekt uit een rijke expertise (Rijksarchief, Limburgse Studies) hoe men de kennis over de eigen collectiestukken kan vergroten.

7. Auteursrechten en culturele erfgoedcollecties. - Joris Deene (Everest Law, SA&S)
Het is nooit te vroeg of te laat om aan auteursrechten te denken. Wanneer we onze inventaris maken gaat alle aandacht naar het begrijpen en beschrijven van onze erfgoedobjecten. Als we die informatie dan willen publiceren om als goede erfgoedbeheerders onze kennis te delen ontmoeten we een heel universum van beperkingen. Er zijn de rechten van de maker van het voorwerp, van de fotograaf, van onze eigen kennis, van de informatie van anderen die we daarvoor gebruiken, rechten van afgebeelde personen, enz. Deze sessie probeert een overzicht te geven van de brede waaier aan regels en hoe er praktisch mee omgegaan kan worden. Breng gerust eigen ervaringen mee.

8. Hergebruik van data uit erfgoeddatabanken. - Joanie Dehullu (Musea Hasselt), Sam Donvil (VIAA/Packed) en Katrien Steelandt (Erfgoedcel Brugge)
Hoe zet je je erfgoedorganisatie en –collectie op de digitale kaart? Hoe maak je je collectiegegevens vindbaar en herbruikbaar op het wereldwijde web? Tentoonstellingen voorbereiden met erfgoedaggregators en portaaldatabanken. Tijdens deze sessie komen enkele voorbeelden aan bod over het online beschikbaar stellen van collectiedata uit een erfgoeddatabank voor hergebruik in interne en externe communicatiekanalen (erfgoed- en andere zoekportalen, thematische websites, mobiele toepassingen, games...). Naast publiekstoepassingen vormen centrale erfgoeddatabanken een belangrijke informatiebron in het voorbereiden van tentoonstellingen (voorstudie, vergelijking, verruiming en opsporen van stukken).

17u00-18u00  start netwerkmoment met receptie

Het dagvullende programma wordt in goede banen geleid door Annemie Rossenbacker (Levuur).

Deelnemen kan door vooraf online in te schrijven. Dat kan tot en met 4 juni 2019.
Tijdens de inschrijving wordt u gevraagd om uw voorkeur aan te duiden voor de parallelsessies.
Let wel! Sessies 1 (Invulboek) en 5 (Zelfevaluatietool Digitale Maturiteit) zijn praktische workshops. U dient hiervoor uw eigen laptop of tablet mee te nemen.