In nasleep van de erkenning van de cultuur rond het Belgisch (of Brabants) trekpaard als immaterieel cultureel erfgoed op de Vlaamse inventaris, verschijnt de geïllustreerde publicatie Kweker, keuring en kordeel. De Belgische trekpaardencultuur in Vlaams-Brabant (een co-editie van Provincie Vlaams-Brabant en Openbaar Kunstbezit Vlaanderen, 2017). 

Opgesteld in samenwerking met Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG) en leden van de betrokken erfgoedgemeenschap, schetst het boek een beeld van de veelzijdigheid van de huidige Belgische trekpaardencultuur. Het focust op technieken, vaardigheden, gebruiken en rituelen, eigen aan het fokken van en werken met trekpaarden. In de publicatie weerklinkt de stem van een waaier aan actoren uit de Vlaams-Brabantse trekpaardengemeenschap. Dankzij hun herinneringen, ervaringen en gevoelens ontdek je de hedendaagse beleving van de trekpaardencultuur en krijg je inzicht in het fokken, keuren en mennen van trekpaarden.

Na de Tweede Wereldoorlog verdrongen tractoren en vrachtwagens het Belgisch trekpaard uit het akker- en straatbeeld. Toch verdwenen het trekpaard en de bijbehorende cultuur nooit helemaal. Sinds het einde van de jaren 1980 is er zelfs sprake van een heropleving van de interesse in het kweken van en werken met dit raszuivere koudbloedpaard. Een brede gemeenschap van fokkers, menners, liefhebbers, land- en bosbouwers, overheden, musea, dierenartsen, verzamelaars, fotografen, sociale ondernemers, ... koesteren nog steeds de Belgische trekpaardencultuur. Ze delen allen, vanuit diverse motieven, een grote passie voor het trekpaard, zijn trots deel uit te maken van een lange traditie en zetten zich in om de technieken eigen aan de fokkerij en het gebruik van Belgische trekpaarden op lange termijn in stand te houden.

>> Bestel de publicatie voor 28 euro.

De publicatie focust op deze niet-tastbare aspecten: enerzijds de kennis, technieken en vaardigheden die leven in de hoofden en handen van trekpaardenkwekers en -gebruikers, anderzijds de gebruiken en rituelen die ze toepassen bij het fokken van en werken met het trekpaard. Na een korte beschrijving van de eigenheid van het trekpaardenras en een summier historisch overzicht van de trekpaardencultuur, belicht dit boek eerst de fokkerij, namelijk de toepassing van methoden die bijdragen aan het behoud en de verbetering van het trekpaardenras. Ten tweede de traditie van prijskampen en keuringen, waarop de kwaliteiten van trekpaarden worden getoetst aan de standaard van het ras. Ten derde de praktijk van het mennen, namelijk het optuigen, aanspannen en leiden van trekpaarden bij diverse activiteiten, zoals land- en bosbouw, groen- en afvalbeheer, recreatie en competitieve men- en trekproeven. In deze brede thema’s zijn ook opvattingen en praktijken op het vlak van trekpaardverzorging, hoefsmederij en gareelmakerij verwerkt.

Voor de iconografie is gebruik gemaakt van het rijke beeldarchief van Lodewijk Deleu, documentair fotograaf, videograaf en journalist; van stills uit de video’s die zelfstandig media-maker Sander Tas gemaakt heeft tijdens het documenteren van de trekpaardtechnieken in het project ‘Brabants trekpaard. Samen erfgoed een toekomst geven’; en van erfgoedobjecten betreffende de trekpaardencultuur uit Vlaams-Brabantse private verzamelingen en openbare collecties.

Kweker, keuring en kordeel. De Belgische trekpaardencultuur in Vlaams-Brabant is een co-editie van de provincie Vlaams-Brabant en uitgeverij Openbaar Kunstbezit Vlaanderen in de reeks ‘Accenten uit de geschiedenis van Vlaams-Brabant.’