In de najaarslezing 2016 op zaterdag 3 dember 2016 van 10-15 uur in het Villerscollege te Leuven grijpen we de 40ste verjaardag van de OCMW-wet aan om de blik te richten op de geschiedenis van de armenzorg. Evoluties in perceptie van armoede hebben immers een grote invloed op de houding ten aanzien van armen, op hun toegang tot ondersteuning en op de actoren en instellingen die zicht toeleggen op hulp aan armen. De blijvende actualiteit van het armoedeprobleem in combinatie met de verhoogde beleidsbetrokkenheid van mensen met armoede-ervaring maken ‘armenzorg’ bovendien tot een relevant thema in erfgoedwerking.

Een breed historisch overzicht van armenzorg met oog voor recente invalshoeken koppelen we aan een voorstelling van de mogelijkheden en beperkingen van het rijke bronnenmateriaal bewaard in OCMW-archieven. Historici, archivarissen, heemkundigen en erfgoedwerkers laten je kennis maken met de diversiteit aan actoren en instellingen in armenzorg, het aanbod aan bronnenmateriaal en de bruikbaarheid voor lokaal historisch onderzoek en voor publieksontsluiting.

Het Documentatiecentrum Vlaams-Brabant verwerft, bewaart, ontsluit en valoriseert alle relevante historische en erfgoedgerichte studies over de provincie en haar voorlopers, de provincie Brabant en het hertogdom Brabant. Naast boeken over lokale geschiedenis, archeologie, monumenten, dialecten, genealogie, ... vind je er een uitgebreide collectie heemkundige en andere tijdschriften.

Het Rijksarchief te Leuven bewaart in hoofdzaak overheidsarchieven afkomstig uit de provincie Vlaams-Brabant: archieven van rechtbanken, notarissen, gevangenissen, gemeenten, … De voornaamste archieven van het ancien régime zijn afkomstig van schepenbanken, parochies, abdijen, … Daarnaast vind je er ook privaatrechtelijke archieven, zoals die van Gaston Eyskens, brouwerij Artois, de oude universiteit van Leuven, …

Vanuit hun expertise bouwen beide instellingen een publiekswerking uit. Via een lezingencyclus willen ze actuele tendensen in geschiedschrijving en heemkunde belichten, aandacht wekken voor publicaties, documenten en objecten uit hun collecties en hun werking rond het thema voorstellen.

In de najaarslezing 2016 grijpen we de 40ste verjaardag van de OCMW-wet aan om de blik te richten op de geschiedenis van de armenzorg. Evoluties in perceptie van armoede hebben immers een grote invloed op de houding ten aanzien van armen, op hun toegang tot ondersteuning en op de actoren en instellingen die zicht toeleggen op hulp aan armen. De blijvende actualiteit van het armoedeprobleem in combinatie met de verhoogde beleidsbetrokkenheid van mensen met armoede-ervaring maken ‘armenzorg’ bovendien tot een relevant thema in erfgoedwerking.

Een breed historisch overzicht van armenzorg met oog voor recente invalshoeken koppelen we aan een voorstelling van de mogelijkheden en beperkingen van het rijke bronnenmateriaal bewaard in OCMW-archieven. Historici, archivarissen, heemkundigen en erfgoedwerkers laten je kennis maken met de diversiteit aan actoren en instellingen in armenzorg, het aanbod aan bronnenmateriaal en de bruikbaarheid voor lokaal historisch onderzoek en voor publieksontsluiting.

PROGRAMMA

10.00 uur: onthaal met koffie/thee

10.15 uur: welkomstwoord en toelichting collecties Documentatiecentrum Vlaams-Brabant en Rijksarchief Leuven – Nicolas Mazeure (Documentatiecentrum) en Eddy Put (Rijksarchief)

10.30 uur: 'Eerlycke huijsarmen of ledichgangers? Armenzorg in de Zuidelijke Nederlanden, 1200-1800’ - Hadewijch Masure (Universiteit Antwerpen)

11.30 uur: ‘Armenzorg na de Franse Revolutie: het OCMW en zijn rechtsvoorgangers als archiefvormer’ - David Guilardian (conservator-archivaris OCMW Brussel)

12.15 uur: broodjeslunch, met mogelijkheid tot inzage van boeken en tijdschriften uit de collectie van het Documentatiecentrum mbt het thema

13.15 uur: ‘De mogelijkheden van een OCMW-archief voor familiekundig en lokaal historisch onderzoek’ - Peter Van Assche (archivaris OCMW Halle en gemeente Lubbeek)

14.00 uur: ‘Armoede in historisch perspectief. Participatief werken aan een tentoonstelling’ - Roeland Hermans (medewerker publiekswerking en communicatie, KADOC-KU Leuven)

14.30 uur: ‘Armen- en ziekenverzorging in Asse rond het midden van de 18de eeuw’ - Jaak Ockeley (voorzitter Koninklijke Heemkring Ascania)

14.45 uur: voorstelling Rijksarchief-inventarissen van 1) het archief van het Land van Asse en 2) het archief van het kantonmunicipaliteit van Asse, gevolgd door een presentatie over ‘de rol van schepenbanken in de armenzorg’ (Bert Tops, Maurits Sabbe Bibliotheek, KU Leuven)

PRAKTISCH

Zaterdag 3 december 2016, van 10 tot 15 uur

Villerscollege, Vaartstraat 24, 3000 Leuven

Deelname is gratis, maar de plaatsen zijn beperkt.

Gelieve u in te schrijven vóór maandag 28 november 2016 via documentatiecentrum@vlaamsbrabant.be.

Deze voorjaarslezing is een organisatie van de provincie Vlaams-Brabant en Rijksarchief Leuven.