Het erfgoed uit de Eerste Wereldoorlog raakt steeds verder gefragmenteerd. Meer problematisch is het verhaal achter dit erfgoed. Naargelang men de voeling verliest met de mensen die de Eerste Wereldoorlog beleefden, gaat ook hun verhaal verloren. Een oude foto wordt dan slechts 'enkele soldaten in uniform'.

Europeana 1914-1918 wil die verhalen, de herinnering aan ouders en grootouders, noteren en internationaal over de oude frontgebieden heen uitwisselen. Om de verhalen van Limburgers te noteren, werd door het Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed (PCCE) de Collectiedag WOI georganiseerd in de Provinciale Bibliotheek Limburg (PBL). Ook na de collectiedag bleef men materiaal en verhalen aandragen. Een eerste reeks van 25 verhalen werd inmiddels afgewerkt en op Europeana 1914-1918 gepubliceerd.

De verhalen over oud-strijders overheersen. Maar deze zijn vaak verrassend van inslag. Zo is er de afscheidsbrief van Hubert Cleuren van 28 augustus 1918. Voor soldaten was het gebruikelijk enkele woorden van vaarwel of een afscheidsbrief te schrijven vlak voor een aanval of een offensief. Wanneer de soldaat sneuvelde, werd de brief verzonden. De brief van Hubert Cleuren werd nooit verstuurd, hij overleefde de aanval en behield de brief als een blijvende herinnering aan het oorlogsgeweld. Dyonisius Scroyen maakte in 1917 een Duitse soldaat krijgsgevangen. Hij behield het persoonlijk fotoalbum van de Duitse soldaat als souvenir en voegde zijn eigen foto's toe. Hier krijgen we in één album zicht op twee tegengestelde partijen van de oorlog, gevat in groepsfoto's en familieportretten.

Niet iedereen keerde terug. Jean Polus werd reeds in de eerste oorlogsweek als krijgsgevangene naar Hannover (Duitsland) afgevoerd. Na een verblijf in het Munsterlager wordt hij naar het Hamelnlager overgebracht waar hij uiteindelijk ziek wordt en overlijdt. Michel Toudy uit Borgloon sneuvelde in 1917. Maar in 1914 was hij getuige van het fameuze 'kerstbestand'. In zijn dagboek drukte hij zijn walging hierover uit. Hij kon maar niet begrijpen waarom men zich plots vriendschappelijk zou moeten gedragen? Omdat Duitse soldaten drank en lekkers uitwisselden dat zij nota bene uit België hadden geroofd?

De verwerking van het materiaal en de verhalen loopt verder. De Collectiedag WOI leverde ruim een vijtigtal verhalen op en een collectie van 2000 gedigitaliseerde bestanden. Deze laatste stukken worden in het Erfgoedregister geregistreerd en worden ontsloten op de collectie Limburg 1914-1918.

>> Lees de verhalen van Limburgers op Europeana 1914-1918.

>> Doe mee! Heeft u zelf erfgoed uit de Eerste Wereldoorlog? Kent u het verhaal achter deze foto's en voorwerpen? Neem contact op met het permanent registratiepunt WOI van het PCCE.