In het kader van de Archeologiedagen verken je op vrijdag 1 juni (18.30-21.00 uur) in een dubbele lezing de nauwe relatie tussen archiefdocumenten en archeologisch onderzoek. Ontdek hoe de studie van beeld- en tekstmateriaal bijdraagt aan het beoordelen van de potentiële archeologische waarde van sites.

Historicus Bart Minnen neemt je mee langs een reconstructie van de (vroeg)middeleeuwse nederzettingsevolutie in de Dijlevallei (Haacht en Keerbergen), die wacht op het doorstaan van de archeologische toets. Archeoloog Tim Vanderbeken vertelt uit praktijkervaring hoe archeologen historische documenten benutten om hun toekomstig werkterrein te analyseren. Met andere woorden, hoe ze zonder te graven al ondergronds erfgoed ontdekken.

 

 

 

 

 

 

Copyright Rijksarchief Gent en IOED Oost-Haspengouw & Voeren

Interesse in archeologie en het verleden dat onze bodem herbergt? Tijdens de Archeologiedagen op 1 en 2 juni 2018 kan je proeven van alle facetten van archeologie. Op een aantrekkelijke, speelse, spannende en leerrijke manier kom je meer te weten over onze geschiedenis tijdens allerhande activiteiten, georganiseerd door vele partners in heel Vlaanderen. Meer info: www.vlaamsbrabant.be/archeologiedagen.

PROGRAMMA

18.30 uur: onthaal met drankje

19.00 uur: welkomstwoord en toelichting collecties Documentatiecentrum Vlaams-Brabant en Rijksarchief Leuven – Nicolas Mazeure (Documentatiecentrum) en Eddy Put (Rijksarchief)

19.15 uur: Archeologie en historische geografie in het archief. De casus van het vroegmiddeleeuwse dorp en de burcht van Ansbrugge (Haacht/Keerbergen) – Bart Minnen (Haachtse Geschied- en Oudheidkundige Kring)

20:00 uur: Archeologen zonder schop. Ondergronds erfgoed ontdekken zonder te graven – Tim Vanderbeken (IOED Oost-Haspengouw & Voeren)

20.45 uur: vragen en debat

PRAKTISCH

Villerscollege, Vaartstraat 24, 3000 Leuven

Vrijdag 1 juni 2018 van 18.30 tot 21.00 uur

Deelname is gratis, maar de plaatsen zijn beperkt.

Gelieve u in te schrijven vóór woensdag 30 mei 2018 via documentatiecentrum@vlaamsbrabant.be of 016-31 49 54.

MEER INFO

Bart Minnen (historicus, Haachtse Geschied- en Oudheidkundige Kring)

Archeologie en historische geografie in het archief. De casus van het vroegmiddeleeuwse dorp en de burcht van Ansbrugge (Haacht/Keerbergen)   

In Vlaams-Brabant staat onderzoek naar het ontstaan en de evolutie van dorpen en gehuchten tijdens de middeleeuwen nog in zijn kinderschoenen. Archeologisch onderzoek blijft noodgedwongen beperkt tot noodopgravingen en vaak worden de resultaten niet of onvoldoende in een brede historische context geplaatst. Inzicht in de vorming van nederzettingen vereist een regionale en multidisciplinaire aanpak. Grondig archivalisch micro-onderzoek kan hieraan een belangrijke bijdrage leveren. Dat blijkt uit de casus van de nederzetting Ansbrugge aan de Dijle op de grens van Haacht en Keerbergen. Een bekende hagiografische tekst van rond 980 bevat een tot nog toe onopgemerkte passage over het dorp Andesbrucken aan de Dijle, met een nabije adellijke residentie. Op basis van eerder gevoerd lokaal heemkundig onderzoek, een recente toponymische studie, en nieuw historisch-geografisch en archivalisch onderzoek, is de hele nederzettingsevolutie van dit deel in de Dijlevallei (Haacht en Keerbergen) te reconstrueren van de vroege middeleeuwen tot in de 13de eeuw, waarbij die evolutie kan worden gesitueerd binnen de bredere context van de economische en politieke ontwikkelingen in dit gebied. Het is nu wachten op de archeologische toets.

Bart Minnen is doctor in de geschiedenis. Hij is één van de medeoprichters van de Haachtse Geschied- en Oudheidkundige Kring, waarvan hij tussen 2012 en 2015 voorzitter was. Als auteur van historische en cartografische publicaties, gaat zijn aandacht vooral uit naar de ontwikkeling van middeleeuwse dorpsgemeenschappen en naar de landelijke geschiedenis van het  samenvloeiingsgebied Demer-Dijle en het Hageland. In zijn proefschrift uit 2011, Den heyligen Sant al in Brabant. De Sint-Martinuskerk van Wezemaal en de cultus van Sint-Job 1000-2000, onderzocht hij de wisselende dynamiek in de devotie in een lokale bedevaartkerk, sinds 1232 bediend door norbertijnen uit Averbode.

Tim Vanderbeken (archeoloog, IOED Oost-Haspengouw & Voeren)

Archeologen zonder schop. Ondergronds erfgoed ontdekken zonder te graven.

Hoe weten archeologen waar ze moeten graven? Archeologen weten dat eigenlijk niet, net zo min als ze weten wat ze gaan aantreffen wanneer ze de schop in de grond steken. Zijn er dan geen middelen om archeologen bij te staan en hun zoektocht te vergemakkelijken? Gelukkig wel. Met een dosis geluk, intensieve speurtochten naar oud kaartmateriaal en andere hulpmiddelen krijgen ze (soms) een relatief goed beeld van de plek waar ze aan de slag gaan. In deze lezing geven enkele concrete voorbeelden uit Vlaams-Brabant (Kesselstein, Haacht, Wezemaal en Tielt) en Limburg (Voeren, Gingelom, Riemst, Kortessem en Heers) inzicht in hoe archeologen werken en hun toekomstig werkterrein analyseren,  en soms vaststellen dat ze de bal compleet misslaan.

Tim Vanderbeken (°1976) is o.a. master in de archeologie en leidt sinds 2005 een intergemeentelijk samenwerkingsverband rond onroerend erfgoed in het Zuidoosten van Limburg (2005-2009, ZOLAD; 2010-2015, Zolad+ en 2016-nu, IOED Oost-Haspengouw & Voeren). Als archeoloog begeleidt hij de gemeenten, inwoners en bouwheren bij onroerenderfgoeddossiers en helpt hij hen doorheen de vaak complexe procedures. Zo staat hij ook in nauw contact met de erkende archeologen en metaaldetectoristen die in het werkgebied actief zijn.